Γράφει ο Ἐπίσκοπος Ὠλένης
Α Θ Α Ν Α Σ Ι Ο Σ
Σήμερα Κυριακή πρό τῶν Φώτων, ἀγαπητοί μου ἀναγνῶστες,
καί ἡ Ἁγία μας Ἐκκλησία προβάλλει ἐνώπιόν μας τήν μεγάλη αὐτή Δεσποτική ἑορτή, πού ὀνομάζεται καί Θεοφάνεια, γιατί ἀποκαλύ-πτονται καί τά τρία πρόσωπα τῆς Ἁγίας Τριάδος, ὁ Πατήρ ἐξ οὐρανοῦ ἀποκαλύπτει τόν Υἱόν Του, ὁ Υἱός βαπτιζόμενος καί τό Ἅγιον Πνεῦμα κατέρχεται μέ τήν μορφή τῆς περιστερᾶς.
Οἱ Εὐαγγελιστές Ματθαῖος καί Μάρκος τοποθετοῦν «χρονικά» τήν κάθοδο τοῦ Ἁγίου Πνεύματος ἀμέσως μετά τήν ἔξοδο τοῦ Ἰησοῦ ἀπό τά νερά τοῦ Ἰορδάνη καί σέ ἄμεση σχέση μέ τή βάπτιση. Ὁ Εὐαγγελιστής Λουκάς μετά τοποθετεῖ τό «ἀνεωχθῆναι τόν οὐρανόν καί καταβῆναι τό Πνεῦμα τό Ἅγιον… ἐπ’ αὐτόν» (Λουκ. Γ΄,21-22) μετά τό πέρας τῆς βάπτισης. Κατά τόν Ἀπ. Λουκά, ἑπομένως, ἔχουμε τό μεγάλο ἀποκαλυπτικό γεγονός καί τήν πρώτη θεοφάνεια τῆς Καινῆς Διαθήκης ἀμέσως μετά τή βάπτι-ση καί μάλιστα σέ ὥρα «προσευχῆς». Τότε ἔρχεται καί ἡ οὐράνια ἐπιβεβαίωση, ὅτι «οὗτός ἐστιν ὁ υἱός μου ὁ ἀγαπητός» (Ματθ. Γ΄,17) .
Τό κεντρικό γεγονός τῆς βάπτισης τοῦ Ἰησοῦ ἀπό τόν Πρόδρομον Ἰωάννη ἐπισφραγίζεται μέ τήν κάθοδο τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, σέ ὥρα προσδοκίας καί προσευχῆς, ὥρα «μυστηριακή» ὅπως θά λέγαμε σήμερα, ὅπου ἔχουμε τήν ἐπιβεβαίωση καί διακήρυξη ἀπό τόν ἴδιο τόν οὐράνιο Πατέρα γιά τή θεία υἱότητα τοῦ ἀπεσταλμένου Του Χριστοῦ.
Οἱ Εὐαγγελιστές ὅλοι εἶναι σαφεῖς, ὅτι δηλαδή τό Ἅγιο Πνεῦμα κατέρχεται «ἄνωθεν» καί ὑπό μορφήν περιστερᾶς. Οἱ φράσεις «ὡσεί περιστεράν» (Ματθ. 3,16) φανερώνει δύο πράγματα: Πρῶτον, ὅτι ἐδῶ ἔχουμε πραγματικό καί ὄχι φανταστικό γεγονός καί Δεύτερον, ὅτι ἡ «περιστερά» ἀνήκει στή βιβλική «συμβολική» γλώσσα καί ὄχι στόν κόσμο τῶν φαινομένων, δηλώνει δηλαδή τήν πραγματική ἱστορική παρουσία τοῦ Ἁγίου Πνεύματος.
Βέβαια, πολλοί ἀρχαῖοι ἀλλά καί νεώτεροι ἑρμηνευτές ἔχουν συ-σχετίσει τή «σωματική» αὐτή ἐμφάνιση τοῦ Ἁγίου Πνεύματος μέ τό αἰώνιο «σύμβολο τῆς εἰρήνης» πού εἶναι ἡ περιστερά, γιά νά τονί-σουν ἰδιαίτερα, γιά λόγους καθαρά πνευματικούς, τήν πραγμα-τοποίηση τῆς συμφιλίωσης στό πρόσωπο τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ ὅλης τῆς ἀνθρωπότητας καί τήν ἀναίρεση τῆς «ἔχθρας» πού ὑπῆρχε μεταξύ ἀνθρώπου καί Θεοῦ. Ἡ περίοδος τῆς ἄρνησης τοῦ θελήμα-τος τοῦ Θεοῦ καί τῆς ἀποστασίας τοῦ ἀνθρώπου πού κατέληξε στόν κατακλυσμό τοῦ Νῶε καί στήν καταστροφή τῆς ἀνθρωπότητας, ἔλη-ξε μέ τήν ἐμφάνιση μίας περιστέρᾶς, πού ἔφερε τότε τό καλό μήνυ-μα στόν κόσμο τῆς κιβωτοῦ γιά τή σωτηρία (Γεν. 8,8-12), ἔτσι καί τώρα μία ἄλλη «περιστερά» ἀναγγέλλει στόν κόσμο τῶν ἀνθρώπων τή σωτηρία καί τήν ἔλευση στήν ἀνθρωπότητα τοῦ λυτρωτῆ καί σωτήρα Χριστοῦ.
Ἡ Ἐκκλησία, ὡς μία νέα κιβωτός, θά ἐκφράσει συγκεκριμένα στήν ἱστορία τή νέα συμφιλίωση οὐρανοῦ καί γῆς, πού ἄρχισε μέ τή σάρκωση τοῦ Λόγου καί φανερώθηκε κατά τρόπο «ὁρατό» καί «σω-ματικό» στό γεγονός τῆς βάπτισης τοῦ Ἰησοῦ στά νερά τοῦ Ἰορδάνη. Ὁ ἄγγελος στήν ἔναρξη αὐτῆς τῆς ἱστορίας καί κατά τή στιγμή τῆς γέννησης τοῦ Ἰησοῦ εἶχε ἀναγγείλει τήν κάθοδο « τῆς ἐπί γῆς εἰρή-νης». Τώρα ἡ «περιστερά» ἔρχεται ὡς «σύμβολο» τῆς εἰρήνης, νά ἐπιβεβαιώσει τήν ἀλήθεια ἐκείνη καί νά ἀναγγείλει τήν ἔναρξη τῆς νέας καί ἐσχατολογικῆς ἐποχῆς τοῦ Ἁγίου Πνεύματος (βλ. Ιωήλ 2,28-32• Πράξ. 2,17-20). Ἡ παρουσία τοῦ Ἁγίου Πνεύματος εἶναι ἡ με-γάλη ἐγγύηση γιά τήν ἐγκαθίδρυση τῆς εἰρήνης στόν κόσμο, μέ μία ἔννοια καθαρά σωτηριολογική καί ἐσχατολογική. Ὁ Ἰησούς Χριστός εἶναι ὁ κύριος φορέας αὐτῆς τῆς εἰρήνης, πού ἔρχεται μέ τήν παρου-σία του νά τήν ἐγκαινιάσει στόν παρόντα ἱστορικό μας κόσμο.
Ὅλα αὐτά εἶναι, ἀσφαλῶς, τρόποι προσέγγισης καί ἑρμηνείας ἑνός βιβλικοῦ γεγονότος. Ὑπενθυμίζουμε ἰδιαίτερα τήν περίπτωση ἐκείνη τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης πού θέλησε νά παραστήσει τό Πνεῦ-μα τοῦ Θεοῦ νά «ἐπιφέρεται ἐπάνω τοῦ ὕδατος» καί νά ὑποδηλώνει μ’ αὐτό τόν τρόπο τή γέννηση καί τή δημιουργία τοῦ κόσμου (Γεν.1,2). Μέ ἀφορμή αὐτή τήν εἰκόνα, ἰσχυρίζονται πολλοί, ὅτι κι ἐδώ ἔχουμε τήν κάθοδο τοῦ Ἁγίου Πνεύματος ὑπό τή μορφή τῆς περιστερᾶς τή στιγμή τῆς βάπτισης τοῦ Ἰησοῦ στά νερά τοῦ Ἰορδά-νη, ὅπου ἔρχεται νά φανερώσει μία νέα πραγματικότητα, ἤτοι τήν ἀρχή μίας νέας καί ἐσχατολογικῆς δημιουργίας.
Μέσα στήν Ἐκκλησία, ὡς κιβωτοῦ τῆς νέας αὐτῆς δημιουργίας, καλούμεθα νά παραμείνουμε, γιά νά πραγματοποιήσουμε τήν ἀνα-δημιουργίαν τῆς ὑπάρξεώς μας καί διά νά ἐπιτύχουμε τοῦ σκοποῦ
μας, πού εἶναι ἡ σωτηρία καί ὁ ἁγιασμός μας. ΑΜΗΝ.
